| Geschiedenis zoals beschreven in boek "Middelburg" uit 1988 |
|
In 1603 kocht de stad Middelburg een ten oosten van Walcheren gelegen schor aan. Deze schor, die zich tussen Walcheren en Zuid-Beveland nabij de ingang van de Middelburgse haven (gegraven 1532-1535) bevond, droeg de fraaie naam „De Stinckaert" en werd in 1644 ingedijkt. Spoedig nadien ontstond het dorp Nieuwland in dit gebied, dat de naam Middelburgse polder had gekregen. Het nieuwe dorp werd belangrijker dan een oudere nederzetting, die al eerder in de in 1631 ingedijkte naastgelegen Oud Sint Joosland Polder was ontstaan, Sint Joosland genaamd. Heden ten dage staat het oudere dorp nog bekend als Oudedorp. De Oud Sint Joosland Polder gaat terug op de middeleeuwse opwas het Arnemuiderzand. Nieuw- en Sint Joosland was aanvankelijk kerkelijk ingedeeld bij Arnemuiden. In 1650 bouwde men een kruiskerkje in Nieuwland, dat in 1882 vervangen werd door een eenvoudige zaalkerk. Op zondag 6 mei 1883 wijdde de N.H. Gemeente Nieuwland dit nieuwe kerkgebouw in. De twee zandstenen leeuwtjes op bakstenen pijlers voor de kerk houden het wapen van de ambachtsheerlijkheid en latere gemeente Nieuw- en Sint Joosland („zijnde een veld van zilver met drie golvende fascen van azuur, waaruit oprijst eene met de beide uiteinden naar boven gekeerde halve maan van keel op een veld van goud") in hun klauwen. Zij zijn de enige overblijfselen van de 17de eeuwse kerk. Een ander interessant monument in Nieuwland is de uit 1874 daterende korenmolen „Buiten Verwachting", die in 1983 geheel gerestaureerd werd. De Middelburgse stadsmolenaarster laat regelmatig de wieken van de Nieuwlandse molen draaien. Het huidige wegrestaurant „De Rode Leeuw" is de voortzetting van een herberg, die oorspronkelijk tot 1818 veerhuis was. Omdat de stad Middelburg, ambachtsheer van Nieuw- en Sint Joosland sedert 1644, in financiële moeilijkheden kwam te verkeren hield zij in 1679 uitverkoop van de in haar bezit zijnde heerlijkheden. Nieuwland kwam in handen van Catharina Verbrugge, weduwe van Cornelis Claesz. van Watervliet, heer van Ellewoutsdijk. Haar erfgenamen behielden de ambachtsheerlijkheid Nieuwland tot 1818. Met ingang van 1 januari 1816 werden Nieuwland en Sint Joosland gecombineerd tot de nieuwe gemeente Nieuw- en Sint Joosland. Het totale bevolkingsaantal van de nieuwgevormde gemeente bedroeg in 1820 550 zielen, in 1865 was dit getal gestegen tot 803. Honderd jaar later telde het dorp in totaal 1337 inwoners. Bij de gemeentelijk herindeling op Walcheren in 1966 kwam een eind aan het bestaan van Nieuw- en Sint Joosland als zelfstandige gemeente: het werd bij Middelburg gevoegd. Terug in de moederschoot, als het ware. Thans ( 1988 ) telt de kern Nieuw- en Sint Joosland zo'n 1450 bewoners. Bron: Boek Middelburg Uitgegeven in 1988. Auteur Peter Sijnke, foto's Wim Riemens |